MOXO Sürekli Performans Testi
MOXO, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısa destek olmak amacıyla geliştirilmiş olan 6 – 12 yaş aralığında çocuklar ile 13 – 60 yaş aralığındaki yetişkinlere uygulanan, işitsel ve görsel çeldiriciler içeren online bir dikkat testidir. Dikkat, hiperaktive, dürtüsellik ve zamanlamayı kapsayan dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin dört alt alandaki performansı ölçmek kullanılan bir testidir. . MOXO çeldiricili dikkat testi, kişinin her bir alt alandaki performans düzeyini ölçerek hangi alanda ne kadar performans sergilediğini belirlemek için kullanılmaktadır.
Günlük hayatta çevremizde karşımıza çıkan uyaranları taklit etmek amacıyla çeldiriciler içeren MOXO d-CPT, hem çocuklara hem de yetişkinlere uygulanmaktadır. Testin çocuk ve yetişkin yaş aralığı için ayrı ayrı kullanılan iki farklı versiyonu bulunmaktadır. Sekiz alt bölümden oluşan testin uygulama süresi yetişkinlere uygulanan versiyonu için 18 dakika, çocuklara uygulan versiyonu içinse 15 dakika kadar sürmektedir. Yetişkinlere uygulanan versiyonu iskambil destesindeki kartlardaki şekillerin benzerlerinden oluşurken, çocuklara uygulanan versiyonundaki uyaranlar çizgi karakterlerden oluşurken, hiçbir harf ya da sayı bulunmamaktadır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip bireylerin, öğrenme güçlüğü belirtileri olma olasılığına karşı harflerin bulunmaması oldukça önemlidir. Bu durum dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip bireylerin testte gösterdikleri performanslarının öğrenme güçlüğü olma olasılığından kaynaklanan olumsuzluklardan etkilenmeyeceğini göstermektedir. Testte yer alan her aşamada belirli bir süre boyunca gösterilen bir uyaran ve uyaranın ardından aynı süre boyunca yer alan bir boşluk bulunmaktadır. Bilgisayar ekranın tam orta noktasında grup halinde olan ve grup halinde olmayan uyaranlar gösterilmektedir. Test sırasında uygulananlardan yapılması istenilen; uyaranlar ekranda sürekli bir şekilde ilerlerken bu uyaranlara verilen odağın sürdürülüp korunması ve öncesinde belirlenmiş olan kendisine verilmiş hedef görselleri ekranda gördüğü her durumda, olabildiğince kısa sürede klavyede yer alan boşluk tuşuna yalnızca bir defa basarak tepki vermesidir. Verilen uyarana karşı odağı devam ettirirken eş zamanlı olarak uyaranla birlikte işitsel ve görsel çeldiricilerde verilmektedir. Moxo performans testini diğer testlerden farklı kılan nokta ölçülebilen çeldiricileri bulundurmasıdır. Testin çocuk versiyonunda kullanılan hedef görsel her zaman için sabittir ve çocuk yüzünden oluşmaktadır. Hedef olmayan uyaranlara ait görseller ise çeşitli hayvan figürlerinden oluşmaktadır. Hedef olmayan uyaranların gündelik hayattaki durumlarını taklit eden işitsel çeldiriciler eş zamanlı ve yalnızca işitsel olarak belirli bir noktada görsel uyaranlarla birlikte verilmektedir. İşitsel çeldiriciler, bireyin günlük hayatında karşısın acıkabilecek duyma ihtimali yüksek olan seslerden oluşmaktadır. Bu çeldiriciler yalnızca görsel (uçağın hareket etmesi) ya da yalnızca işitsel olarak (uçağın gökyüzünde uçarken çıkardığı sesin verilmesi) ortaya çıkabildiği gibi hem işitsel hem görsel çeldiricilerin bir arada verildiği (uçağın hareket etmesiyle aynı zamanda uçarken çıkardığı sesin verilmesi) şekilde ortaya çıkabilmektedir. MOXO testinde yer alan işitsel çeldiriciler her bir görsel çeldiriciye uygun olan seslerden meydana gelmektedir. Bu çeldiricilerin duyulması hedef ya da hedef olmayan uyaranların görsellerinin ekranda ortaya çıkmasıyla bir sekronizasyon oluşturmamaktadır. İşitsel çeldiriciler, ortada hiçbir görsel uyaran yokken veya hedef ya da hedef olmayan uyaranlara ait görseller ortadayken görülebilmektedir.
MOXO performans testi dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip bireylerin tanılanmasında güvenilirliğinin yüksek bir test olduğunu göstermektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun tanılanmasında objektif değerlendirilmesinde karşılaşılan güçlükler göz ününde bulundurulduğunda MOXO testinin kullanılmasını, tanı noktasında büyük fayda sağlayacağı düşülmektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)’nu ölçmek için kullanılan bu test tanı koymak için yeterli değildir. Yalnızca bireyin dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik düzeylerini belirleyerek DEHB’nin varlığı ile ilgili bilgi sunar.
